Sprzedaż towarów w systemie marży a prawo do odliczenia VAT z tytułu ich naprawy

Prowadzimy działalność gospodarczą polegającą na handlu używanymi samochodami. W ramach tej działalności kupujemy i sprzedajemy samochody osobowe na zasadzie marży. Czy mamy prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na ich naprawę (np. od zakupu części zamiennych), udokumentowanych fakturami?

Przepisy ustawy o VAT przewidują możliwość zastosowania szczególnej procedury opodatkowania dostawy towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży uzyskanej ze sprzedaży. Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT w przypadku podatnika dokonującego dostawy m.in. towarów używanych nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży, podstawą opodatkowania jest marża, którą stanowi różnica między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Przy czym opodatkowanie na zasadzie marży ma zastosowanie do dostawy towarów używanych, które - w uproszczeniu mówiąc - w momencie nabycia nie podlegały opodatkowaniu VAT lub też korzystały z opodatkowania marży (art. 120 ust. 10 ustawy o VAT).

Definicję kwoty sprzedaży ustawodawca zawarł w art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy. Rozumie się przez nią całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.

Natomiast przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika. Oznacza to, że kwota nabycia to kwota, którą pierwotny sprzedawca towaru używanego otrzymał od nabywcy. Zatem cena ta nie może zawierać innych należności (w tym publicznoprawnych), m.in.: podatków, opłat, jeżeli zostały one poniesione przez nabywcę towaru, ale nie zostały zapłacone dostawcy. Z kolei w cenie sprzedaży mieszczą się wszystkie składniki wynagrodzenia uzyskanego lub do uzyskania przez podatnika od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to m.in. podatki, cła, opłaty i należności oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizja, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę.

Określając więc podstawę opodatkowania (marżę) dla dostaw używanych samochodów, należy wyliczyć różnicę między całkowitą kwotą, którą zapłaci nabywca pojazdu a kwotą zapłaconą pierwotnemu sprzedawcy, pomniejszoną o kwotę VAT.

W myśl natomiast art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Tak więc, aby podatnik miał prawo do odliczenia VAT, zakupy muszą być związane (w sposób bezpośredni lub pośredni) z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

W art. 120 ust. 19 ustawy zapisano, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu zgodnie z art. 120 ust. 4 i 5 (w systemie marży). Tak więc ograniczenie w odliczeniu VAT odnosi się tylko do wydatku dotyczącego nabycia towaru używanego - samochodu. Nie ma ono zastosowania do innych wydatków ponoszonych na ten samochód, czyli np. kosztów naprawy.

Stanowisko to potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 marca 2024 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.72.2024.1.KK, z której wynika m.in.: "(...) objęcie sprzedaży towarów używanych (w tym przypadku samochodów) procedurą VAT-marża nie zmienia faktu, iż sprzedaż ta nadal jest sprzedażą opodatkowaną VAT. Wskazana procedura stanowi jedynie szczególną regulację w zakresie sposobu ustalania podstawy opodatkowania z tytułu dostawy m.in. towarów używanych. (...)

Zatem Wnioskodawcy, będącemu czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT, będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących naprawę oraz zakup części do samochodu, w zakresie w jakim te usługi i towary są wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Przy czym prawo do odliczenia będzie przysługiwało Wnioskodawcy pod warunkiem, że nie wystąpią przesłanki wskazane w art. 88 ustawy.

W konsekwencji, Spółka ma prawo odliczyć podatek VAT z faktur dokumentujących naprawę oraz zakup części do samochodu, który jest sprzedawany w procedurze VAT-marża (podkreślenie redakcji) (...)".

Reasumując

W opisywanej sytuacji podatnik może odliczyć VAT z faktur dokumentujących zakup np. części zamiennych do samochodów. Dla prawa do skorzystania z tego odliczenia bez znaczenia pozostaje fakt, że samochody te zostaną sprzedane w systemie marży.