Odliczenie VAT od wydatków na przystosowanie i wyposażenie lokalu mieszkalnego zakupionego na biuro firmy

Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą polegającą na wynajmie nieruchomości będących środkami trwałymi firmy. W styczniu 2016 r. nabyła lokal mieszkalny (na swoje imię i nazwisko) z przeznaczeniem na biuro firmy. Od listopada 2015 r. ponoszone były wydatki na zakup materiałów budowlanych do wykończenia tego lokalu. Czy można odliczyć podatek naliczony od ich zakupu? Czy odliczeniu podlega również VAT od zabudowy meblowej kuchni wraz z piekarnikiem elektrycznym, lodówką, mikrofalówką oraz zmywarką? Podatnik wynajmuje innym podmiotom mieszkania ze stawką zwolnioną, lecz do tej pory nie stosował proporcji, ponieważ przyporządkowywał koszty do sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej.

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje zarejestrowany podatnik VAT, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zasadniczym warunkiem umożliwiającym podatnikowi VAT skorzystanie z prawa do odliczenia podatku VAT jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami, które generują podatek należny. Zaznaczyć przy tym należy, że ustawodawca nie precyzuje w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być pośredni lub bezpośredni.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 8 maja 2012 r., nr IPTPP1/443-155/12-4/RG stwierdził, że o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Czytelnik jest osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, której przedmiotem jest wynajem nieruchomości będących środami trwałymi firmy. Od listopada 2015 r. podatnik ponosił wydatki na remont i wyposażenie mieszkania przeznaczonego na biuro firmy. Wydatki te niewątpliwie nie mają bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, jednakże - poprzez wpływ na funkcjonowanie firmy - pośrednio mają związek z uzyskaniem przez Czytelnika obrotu opodatkowanego.

Zatem spełnione zostaną przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z wyposażeniem lokalu przeznaczonego na biuro. Dla odliczenia VAT bez znaczenia pozostaje fakt, że lokal został nabyty przez Czytelnika na jego imię i nazwisko, a nie jego firmę.

Wątpliwość Czytelnika dotyczy jednak możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem elementów znajdujących się na wyposażeniu zarówno typowego biura jak i gospodarstwa domowego tj. lodówki, kuchenki mikrofalowej oraz zmywarki. Bez wątpienia zatem zakupy te mogą służyć również celom prywatnym Czytelnika, nie związanym z prowadzoną działalnością. W konsekwencji, w razie kontroli Czytelnik będzie musiał udowodnić, że wydatki na nabycie wyposażenia nie mają charakteru osobistego i pozostają wyłącznie w ścisłym związku z działalnością gospodarczą.

Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika także, że podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną, jak i zwolnioną z podatku VAT. Opisane wydatki związane z remontem i wyposażeniem lokalu, które ma służyć jako biuro firmy, niewątpliwie należą do kosztów ogólnych działalności podatnika, których nie sposób jednoznacznie zakwalifikować do sprzedaży tylko opodatkowanej lub tylko zwolnionej. Są to wydatki, które dotyczą całej działalności podatnika, a więc zarówno związane są czynnościami opodatkowanymi, jak i czynnościami zwolnionymi.

Zasady odliczenia podatku naliczonego związanego z tzw. sprzedażą mieszaną czyli opodatkowaną i zwolnioną regulują przepisy art. 90 ustawy o VAT. Zgodnie z ww. przepisami jeżeli podatnik nie ma możliwości przyporządkowania danego zakupu do konkretnej czynności (opodatkowanej lub zwolnionej) rozlicza podatek naliczony proporcjonalnie w oparciu o tzw. strukturę lub współczynnik struktury sprzedaży VAT. Proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, oraz czynności w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Jednocześnie z uwagi na brak możliwości przypisania w konkretny sposób zakupów do działalności opodatkowanej i zwolnionej odliczenie winno nastąpić na zasadach określonych w art. 90 ustawy o VAT.