Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 25 (924) z dnia 1.09.2016

Zakup samochodu do działalności gospodarczej a odliczenie VAT

Jestem czynnym podatnikiem VAT. Kupiłem nowy samochód sklasyfikowany jako van. Będzie on wykorzystywany do czynności opodatkowanych VAT. Czy mam prawo do pełnego odliczenia VAT od jego zakupu?

Generalnie, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (patrz: art. 86 ust. 1 ustawy o VAT).

Zasady odliczania VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane w art. 86a ustawy o VAT. W przypadku tych wydatków kwotę podatku naliczonego stanowi generalnie 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika (100% odliczenie przysługuje wyłącznie po spełnieniu dodatkowych warunków).

WAŻNE: Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zalicza się wydatki dotyczące:

1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;

2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;

3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT (100%) przysługuje od wydatków związanych z pojazdami, które wykorzystywane są wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Przez pojazdy wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, ustawodawca uznał m.in. pojazdy o konstrukcji wykluczającej ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powodującej, że ewentualny użytek do celów prywatnych będzie nieistotny. Do pojazdów tych należą np. pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van. Spełnienie wymagań technicznych dla tych pojazdów stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz wydanego przez nią zaświadczenia, jak również dowodu rejestracyjnego z właściwą adnotacją o spełnieniu tych wymagań.

W związku z powyższym, podatnik ma prawo odliczyć cały VAT od zakupu samochodu typu van, jeżeli dla tego pojazdu przeprowadzi dodatkowe badanie techniczne i uzyska stosowny wpis w dowodzie rejestracyjnym (przy założeniu, że samochód będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych).

Termin przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego

Przepisy nie wskazują terminu, w jakim należy przeprowadzić dodatkowe badanie techniczne. Organy podatkowe uznają jednak, że badanie techniczne jest dowodem potwierdzającym prawo do odliczania 100% kwoty VAT od wydatków na dany pojazd. W związku z tym przyjmują, że aby zachować pełne prawo do odliczenia VAT, dodatkowe badanie techniczne powinno być przeprowadzone niezwłocznie po zakupie pojazdu (oddania do używania), nie później jednak, niż do czasu złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy.

Warto tu jednak wspomnieć o bardzo istotnym wyroku WSA w Olsztynie z 17 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Ol 54/16 (orzeczenie prawomocne). WSA uznał, że czynności takie, jak przeprowadzenie badania technicznego, uzyskanie zaświadczenia oraz adnotacji w dowodzie rejestracyjnym mają charakter dowodowy i nie stanowią materialnoprawnego warunku do odliczenia całości VAT. Zdaniem WSA, na prawo do odliczenia VAT m.in. od nabycia lub kosztów eksploatacji pojazdu o szczególnej konstrukcji nie ma wpływu termin, w jakim podatnik przeprowadzi dodatkowe badanie techniczne pojazdu. Istotna jest wyłącznie odpowiednia konstrukcja pojazdu. Podkreślamy jednak, że organy podatkowe (tak jak w sprawie rozstrzyganej ww. wyrokiem) uzależniają prawo do odliczenia 100% VAT od wydatków na samochód o szczególnej konstrukcji od terminu przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego. Choć jest to stanowisko kontrowersyjne, to jednak trzeba pamiętać, że odliczanie 100% kwoty VAT od wydatków na pojazdy, o których mowa, bez "terminowego" przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego, jest ryzykowne.

Więcej na ten temat pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 16 z 1.06.2016 r. na str. 4-6