Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 13 (948) z dnia 1.05.2017

Odliczanie VAT od zakupu posiłków dla pracowników

Czy mogę odliczyć VAT z tytułu zakupu obiadów dla pracowników? Zamierzam wydawać obiady wszystkim chętnym pracownikom w trakcie standardowych godzin ich pracy.

Na temat odliczania VAT od obiadów zakupionych dla pracowników wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20 marca 2017 r., nr 1462-IPPP1.4512.83.2017.1.MP. Podatnik, który wystąpił z wnioskiem o wydanie ww. interpretacji - działając w celu poprawy efektywności pracy pracowników w ruchu ciągłym, w 12-godzinnym systemie zmianowym na terenie zamkniętego zakładu produkcyjnego - zapewniał chętnym pracownikom posiłki. Nabywał je od zewnętrznego podmiotu. Posiłki wydawane w ramach realizowanego świadczenia nie były posiłkami profilaktycznymi, o których mowa w Kodeksie pracy.

Podatnik uznał, że ponoszony wydatek zachowuje pośredni związek z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach prowadzonej działalności produkcyjnej (wpływa na wzrost efektywności pracowników w systemie zmianowym na produkcji), a tym samym przysługuje mu prawo do odliczenia VAT.

Z takim stanowiskiem nie zgodził się jednak organ podatkowy, który podkreślił, że dla realizacji prawa do odliczenia VAT niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. O związku bezpośrednim można mówić wówczas, gdy nabywane towary/usługi służą np. dalszej odsprzedaży lub są niezbędne do wytworzenia towarów/usług, będących przedmiotem dostawy (bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika). Natomiast o związku pośrednim można mówić wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać na ich pośredni związek z działalnością gospodarczą, musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.

Organ podatkowy stwierdził, że posiłki, które nabywa podatnik, nie są przekazywane do zużycia podczas narad, szkoleń, spotkań służbowych ani w okresie wzmożonej pracy. Ponadto podatnik nie jest zobligowany przepisami prawa pracy do zakupu takich posiłków. W związku z tym, podatnik przekazuje pracownikom towary, których wydanie należy uznać za czynność wyczerpującą znamiona zużycia na cele osobiste tych osób.

Ostatecznie organ podatkowy uznał, że zakup nie ma związku z czynnościami opodatkowanymi, bowiem pracownicy zobowiązani są świadczyć pracę niezależnie od tego, czy pracodawca zagwarantuje im posiłek w trakcie wykonywania swoich obowiązków. Zapewnienie posiłków ma na celu zaspokojenie potrzeb prywatnych pracowników, a nie potrzeb podatnika, nie ma wpływu na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości i nie jest niezbędne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z tym - z uwagi na brak związku zakupu posiłków z czynnościami opodatkowanymi - podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT z tytułu ich nabycia.

Takie niekorzystne stanowisko zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 9 lutego 2016 r., nr ITPP1/4512-1163/15/DM w przypadku zakupu artykułów spożywczych takich jak woda pitna, kawa, herbata, mleko (uznanych przez podatnika za drobne poczęstunki), które były zużywane przez pracowników w dowolnych godzinach (ale zawsze w godzinach ich pracy). Organ podatkowy podkreślił, że z opisu sprawy nie wynikało, aby konieczność zapewnienia ww. artykułów pracownikom wynikała z przepisów prawa (np. bhp). Organ podatkowy uznał, że nabycie wskazanych towarów nie jest niezbędne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, bowiem pracownicy są zobowiązani świadczyć pracę niezależnie od poczęstunku, jaki serwuje im z własnej woli pracodawca. Zakup ww. towarów, które są nieodpłatnie udostępniane pracownikom, nie ma związku z wykonanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi i dlatego nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki.

W świetle powyższych interpretacji organów podatkowych, odliczanie VAT od zakupu posiłków oferowanych pracownikom w trakcie godzin pracy (a nie np. w tracie nadgodzin), których zapewnienie nie wynika z przepisów prawa pracy czy bhp, jest ryzykowne.