Odliczanie VAT od wydatków na organizację imprezy okolicznościowej

Ustawodawca nie odniósł się w sposób szczególny do odliczania VAT od wydatków na organizację imprez okolicznościowych, np. jubileuszu firmy. Zatem ustalając czy podatnik ma prawo do odliczenia VAT od takich wydatków należy wziąć pod uwagę zasady ogólne. Generalnie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tj. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Podkreślić należy, że podstawową przesłanką warunkującą prawo do odliczenia podatku jest związek ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Ponadto, należy mieć na uwadze, że prawo do odliczenia VAT nie przysługuje w odniesieniu do nabytych usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Powyższe wynika z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Jeżeli głównym celem organizacji imprezy jubileuszowej, w której uczestniczą pracownicy oraz kontrahenci firmy jest osiągnięcie korzyści biznesowych mających na celu zintegrowanie pracowników z firmą oraz między sobą, budowanie zespołu, poprawa atmosfery i efektywności pracy poprzez wzrost motywacji w zakresie wykonywania obowiązków pracowniczych, a w konsekwencji zwiększenie obrotów, a także zapewnienie budowania i umocnienia pozytywnych relacji biznesowych z kontrahentami to przyjmuje się, że poniesione na ten cel wydatki wykazują związek z działalnością podatnika. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 lipca 2019 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.318.2019.1.MN czytamy: "(...) zakupy związane z organizacją imprezy jubileuszowej, w której uczestniczyć będą pracownicy, oraz wybrani kontrahenci, mają pośredni związek z wykonywaną działalnością gospodarczą, przez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości - budowanie pozytywnego wizerunku oraz renomy, poprawę relacji z kontrahentami, poprawę atmosfery pracy, wzrost motywacji do wykonywania obowiązków pracowniczych - są związane ze sprzedażą opodatkowaną. (...)."

W związku z powyższym jeżeli podatnik VAT w takiej sytuacji wykonuje czynności opodatkowane, to generalnie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących wydatki na organizację imprezy jubileuszowej (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi usług noclegowych i gastronomicznych). W praktyce zdarza się jednak, że usługa noclegowa czy gastronomiczna stanowi element usługi kompleksowej, tj. usługi polegającej na całościowym zorganizowaniu imprezy jubileuszowej. Przyjmuje się wówczas, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT od zakupu takiej usługi (na zasadach ogólnych). Tak uznał m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w ww. interpretacji indywidualnej z dnia 30 lipca 2019 r., w której wyjaśnił, "(...) co prawda w świetle powołanego art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, podatek naliczony z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych - co do zasady - nie podlega odliczeniu, jednakże powyższe ograniczenie nie ma zastosowania w sytuacji, gdy przedmiotem zakupu jest usługa kompleksowa, czyli co do istoty jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi gastronomiczne (podkreślenie redakcji) (...)."

W tym miejscu warto również zwrócić uwagę na interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 7 stycznia 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.620.2019.4.AB w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej nabycie kompleksowej usługi organizacji pikniku rodzinnego. Z interpretacji tej wynika, że organizacją pikniku zajmowała się firma zewnętrzna, której rolą była kompleksowa organizacja tego wydarzenia. Piknik składał się z serii wydarzeń oraz stałych atrakcji, m.in. przez całe wydarzenie dostępny był katering z jedzeniem i napojami. Wśród napojów było także dostępne piwo. Organ podatkowy wyjaśnił, że: "(...) świadczenie polegające na zakupie, w ramach nabywanej kompleksowej usługi organizacji pikniku rodzinnego, alkoholu - piwa dla uczestników pikniku rodzinnego nie jest związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę, a jedynie służy celom osobistym, prywatnym uczestników. (...) W odniesieniu do czynności polegających na zakupie napojów alkoholowych (piwa) dla uczestników pikniku nie można uznać, że stanowią one element kompleksowej usługi organizacji tego wydarzenia. Nie stanowią one świadczeń niezbędnych do należytego i właściwego świadczenia usług polegających na organizacji pikniku rodzinnego z okazji jubileuszu spółki. W ocenie Organu nie występuje wystarczający związek pomiędzy nabyciem alkoholu (piwa), a celem realizowanego przedsięwzięcia w postaci organizacji pikniku rodzinnego, np. przez zmotywowanie pracowników do bardziej efektywnej pracy. W rezultacie, nabycie kompleksowej usługi organizacji pikniku rodzinnego (z wyłączeniem wydatków poniesionych na zakup alkoholu - piwa) będzie wykazywało pośredni związek z prowadzonymi czynnościami opodatkowanymi, tym samym na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturze dokumentującej nabycie kompleksowej usługi organizacji pikniku rodzinnego, o ile nie są one czynnościami wymienionymi w art. 88 ustawy o VAT. Prawo to nie będzie przysługiwało w części w jakiej nabywana kompleksowa usługa organizacji pikniku rodzinnego dotyczyć będzie wydatków na zakup alkoholu dla uczestników pikniku rodzinnego z uwagi na brak związku (nawet pośredniego) pomiędzy ich poniesieniem a czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy (podkreślenie redakcji) (...)."

W praktyce zdarza się, że uczestnikami imprez okolicznościowych związanych z jubileuszem istnienia firm organizowanych przez podatników VAT są również członkowie rodzin pracowników tych firm. W interpretacji indywidualnej z dnia 21 kwietnia 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.43.2020.1.AB organ podatkowy stwierdził, że zorganizowany piknik rodzinny z okazji obchodzenia jubileuszu istnienia firmy na rzecz rodzin pracowników firmy (a także rodzin przedstawicieli dostawców, rodzin odbiorców), którzy uczestniczą w tym pikniku nie będzie czynnością pośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą firmy, ponieważ osoby te nie są związane w żaden sposób z prowadzoną działalnością gospodarczą i obecność tych osób nie przyczynia się do wzrostu sprzedaży. Zdaniem organu podatkowego pomimo, że wnioskodawca wskazał, że obecność tych osób na pikniku rodzinnym wiąże się z integracją i motywowaniem pracowników, dostawców oraz odbiorców to jednak nie sposób stwierdzić, że rodziny ww. osób miały jakikolwiek wpływ na zwiększenie efektywności pracy zatrudnionych osób, odbiorców i dostawców, co mogłoby przyczynić się do wzrostu wyników sprzedażowych wnioskodawcy. Ostatecznie organ podatkowy wyjaśnił, że: "(...) wydatki poniesione na organizację pikniku rodzinnego dotyczącego rodzin pracowników, rodzin dostawców, rodzin odbiorców nie będą wykazywały pośredniego związku z prowadzonymi czynnościami opodatkowanymi, tym samym Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach dokumentujących organizację pikniku rodzinnego dotyczącego rodziny pracowników, rodziny dostawców, rodziny odbiorców (podkreślenie redakcji) (...)."

Warto zwrócić jednak uwagę, że w ww. interpretacji indywidualnej z dnia 7 stycznia 2020 r. organ podatkowy stwierdził, że nabycie kompleksowej usługi organizacji pikniku rodzinnego (z wyłączeniem wydatków poniesionych na zakup alkoholu - piwa) będzie wykazywało pośredni związek z prowadzonymi czynnościami opodatkowanymi. Przy czym piknik ten został zorganizowany dla wszystkich pracowników spółki oraz członków ich najbliższej rodziny (małżonek/partner oraz dzieci).

Z kolei w innej interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 20 września 2019 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.421.2019.1.AB stwierdzono, że: "(...) Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku od wydatków poniesionych na organizację spotkań firmowych w części przypadającej na podwykonawców współpracujących ze Spółką oraz w części przypadającej na rodziny pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę oraz rodziny podwykonawców współpracujących ze Spółką. W rozpatrywanej sprawie ww. wydatki, które ponosi Wnioskodawca w związku z organizacją spotkań firmowych nie są związane ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, gdyż jak wskazano powyżej służą one do zaspokojenia potrzeb prywatnych podwykonawców, rodzin podwykonawców oraz rodzin pracowników (podkreślenie redakcji) (...)."

Trudno - w świetle powołanych wyżej interpretacji indywidualnych - stwierdzić jednoznacznie jakie jest stanowisko organów podatkowych w kwestii odliczania VAT od wydatków związanych z imprezami firmowymi organizowanym nie tylko dla pracowników i kontrahentów firm, ale i członków ich rodzin.