Kurs walut i termin odliczenia podatku naliczonego w przypadku WNT

Otrzymaliśmy ze Słowacji fakturę dokumentującą WNT, na której kwoty wyrażone są w euro ale dodatkowo kwota do zapłaty ujęta została w złotówkach. Za towar zapłaciliśmy w złotówkach. Według jakiego kursu walut powinniśmy dokonać przeliczenia tej faktury? Kiedy możemy dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT, jeśli faktura została wystawiona w kwietniu br., ale otrzymaliśmy ją wraz z towarem dopiero w maju?

Zasady przeliczania podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej na złote określone są w art. 31a ust. 1 i 2 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, przeliczenia na złote, co do zasady, dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może również wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W takim przypadku waluty inne niż euro należy przeliczyć z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

W sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, zastosowanie znajdzie zasada przeliczenia na złote według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (i odpowiednio ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury).

Dla potrzeb przeliczenia kwot na fakturach dokumentujących WNT należałoby przyjąć kurs walut z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jednak w sytuacji, o której mowa w pytaniu, nie ma, naszym zdaniem konieczności dokonywania takich przeliczeń. Art. 31a ustawy wskazuje, że konieczność taka występuje wówczas, gdy "kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej". Podstawą zaś opodatkowania WNT jest wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać (art. 30a w powiązaniu z art. 29a ustawy). Skoro więc kwota do zapłaty została określona na fakturze otrzymanej przez Czytelnika w euro i złotówkach, nie ma potrzeby dokonywania przeliczeń.

Pytanie Czytelnika dotyczyło również terminu, w którym można dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu.

W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem tego nabycia (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT).

Ustawodawca wiąże więc powstanie obowiązku podatkowego w WNT przede wszystkim z momentem wystawienia faktury. Gdyby jednak sprzedający faktury nie wystawił, obowiązek powstanie 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów.

Podatnik ma możliwość skorzystania z prawa do odliczenia, pod warunkiem, że uwzględni kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej, w której jest obowiązany rozliczyć ten podatek.

Dodatkowo, w przypadku klasycznego WNT, o którym mowa w art. 9 ustawy, podatnik może dokonać odliczenia, jeśli otrzymał fakturę dokumentującą dostawę towarów, która stanowi u niego WNT, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Warunek ten nie dotyczy nietransakcyjnego przemieszczenia towarów uznawanego za WNT, o którym mowa w art. 11 ustawy.

Jeśli podatnik nie otrzyma faktury w wyznaczonym terminie, będzie musiał odpowiednio pomniejszyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął trzymiesięczny okres (art. 86 ust. 10g ustawy). Otrzymanie natomiast faktury w późniejszym terminie upoważnia podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał ten dokument (art. 86 ust. 10h ustawy).

Reasumując

W sytuacji gdy Czytelnik otrzymał fakturę dokumentującą WNT w maju (wystawioną w kwietniu), to obowiązek podatkowy od transakcji powstał w kwietniu, ale prawo do odliczenia podatku VAT przysługiwało dopiero w maju. Czytelnik powinien więc wykazać WNT po stronie podatku należnego w rozliczeniu za kwiecień br. a podatek naliczony w deklaracji majowej.